Tài chính không chỉ là làm sổ sách kế toán, mà cung cấp thông tin và dữ liệu giúp lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra những quyết định mang tính chiến lược để tạo ra lợi nhuận cao.
Quản lý tài chính là một chức năng có thể nói là quan trọng nhất, nhưng cũng một chức năng bị các nhà quản lý doanh nghiệp VN xem nhẹ nhất. Bằng chứng là nhiều doanh nghiệp không có bộ phận tài chính mà chỉ có bộ phận kế toán.
Chức năng Tài chính
Quản lý tài chính là chức năng quản lý việc sử dụng nguồn lực tài chính của doanh nghiệp, sao cho mang lại hiệu quả cao nhất có thể được.
Chúng ta cũng có thể nói nôm na rằng quản lý tài chính là quản lý tiền của doanh nghiệp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quản lý tài chính thường liên quan nhiều hơn đến việc hoạch định, quản lý, tối ưu hóa các nguồn tài chính của doanh nghiệp trong tương lai hơn là hiện tại.
Nhiệm vụ Tài chính
Nhiệm vụ của Tài chính bao gồm những công việc có tính cách chuẩn mực được qui định bởi luật pháp địa phương và thông lệ quốc tế như Kế toán, cho đến việc cung cấp những thông tin giúp ban lãnh đạo công ty đưa ra những quyết định kinh doanh.
Kế toán là công việc ghi chép lại diễn biến hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng ngày của doanh nghiệp được thể hiện qua các phát sinh tài chính (thu, chi), rồi tổng hợp các diễn biến này thành các bức tranh thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp qua các báo cáo tài chính.
Báo cáo Tài chính
Theo luật kế toán Việt Nam, kế toán sẽ thực hiện 4 loại báo cáo tài chính:
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
- Bảng cân đối kế toán
- Báo cáo dòng tiền
- Thuyết minh báo cáo tài chính.
Phòng Tài chính còn phụ trách theo dõi dòng tiền của doanh nghiệp, mục đích là nhằm đảm bảo rằng doanh nghiệp có đủ tiền để trang trải cho các hoạt động hàng ngày. Nghiệp vụ này bao gồm việc theo dõi các khoản nợ của doanh nghiệp đối với nhà cung cấp, đối tác (khoản phải trả), và các khoản nợ của khách hàng từ hoạt động bán hàng (khoản phải thu). Tài chính ứng xử với các nghiệp vụ này dựa trên chính sách tín dụng (nợ) của doanh nghiệp.
Để đảm bảo việc quản lý dòng tiền cho có hiệu quả, Tài chính thường phải lập một kế hoạch dự báo dòng tiền. Nhờ vào đó mà Tài chính có thể nhìn thấy trước diễn biến của dòng tiền trong tương lai, qua đó mà có thể đưa ra những khuyến nghị đối với hoạt động doanh nghiệp, hoặc có thể điều chỉnh, tìm cách chủ động ứng phó trước.
Trong trường hợp doanh nghiệp không cần nhiều tiền ngoài mục đích trang trải cho hoạt động hàng ngày, thì Tài chính có nhiệm vụ phải đề xuất giải pháp hoặc tìm nguồn vốn dài hạn cho doanh nghiệp. Chẳng hạn như vay ngân hàng, vay các tổ chức tín dụng, hoặc phát hành cổ phần cho một vài nhà đầu tư cá nhân. Trường hợp doanh nghiệp muốn gọi vốn từ các nhà đầu tư thiên thần, thì Tài chính phải có nhiệm vụ soạn thảo đề án kinh doanh để thuyết trình.Tài chính cũng có thể đề xuất doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ra thị trường, nếu đó là doanh nghiệp đại chúng.
Kế toán quản trị.
Trong quá trình theo dõi hoạt động của doanh nghiệp, Tài chính có nhiệm vụ phân tích và đưa ra những khuyến nghị nhằm giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động của mình. Tài chính làm việc này bằng cách đặt ra các chỉ tiêu tài chính (financial KPI) và theo dõi diễn biến các KPI này để phân tích, nhận định về hiệu quả hoạt động của các đơn vị phòng ban trong doanh nghiệp.
Đây là một nghiệp vụ cực kỳ quan trọng đối với hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mà đa số các doanh nghiệp SME thường coi thường và bỏ qua.
Hỗ trợ điều hành
Nhằm hỗ trợ việc điều hành doanh nghiệp, Tài chính thường đóng vai trò chủ trì trong việc hoạch định kế hoạch ngân sách hàng năm của doanh nghiệp. Và sau đó thì họ theo dõi việc thực thi kế hoạch ngân sách này với các báo cáo cập nhật thực thi hàng tháng. Dữ liệu này cũng giúp doanh nghiệp tính toán trước việc phân bổ vốn, nhu cầu nguồn nhân lực, đầu tư mua sắm tài sản, trang thiết bị, và điều chỉnh ngân sách tiền mặt trước khi nhu cầu thực sự phát sinh.
Hỗ trợ chiến lược
Và cuối cùng, Tài chính cung cấp thông tin và dữ liệu giúp lãnh đạo doanh nghiệp quyết định mang tính chiến lược, như sẽ ưu tiên dồn vốn của doanh nghiệp vào lĩnh vực kinh doanh nào, thị trường nào, để có thể tạo ra lợi nhuận cao.
Đỗ Hòa
Tinh Hoa Quản Trị